Đợt trước chúng ta đã có dịp làm quen và tìm hiểu những khái niệm đầu tiên về thuật toán Edge Rank của Facebook. Lần này Thắng sẽ cùng mọi người “mổ xẻ” và tính toán từng bộ phận của công thức thú vị đó để hiểu được cặn kẽ và tối ưu hóa chiến lược truyền thông và tiếp thị nội dung trên mạng xã hội khổng lồ này.
Trước khi đi vào tính toán thử một ví dụ, chúng ta cần thiết phải coi sơ lại công thức Edge Rank một lần nữa:
Công thức nhìn có vẻ “bác học” và phức tạp cả nhà nhỉ, tuy nhiên nói một cách đơn giản thì thế này. Bất cứ thứ gì bạn post trên facebook như link, video, status, photo…được xem là một chủ thể nội dung (object). Bạn hãy tưởng tượng mỗi post này giống như một viên kim cương. Mỗi khi bạn bè hay bất cứ một người dùng facebook nào tương tác với nội dung bạn post (like, comment, share), họ lại tạo thêm một đường cắt (edge) trên viên kim cương này và khiến nó trở nên sáng bóng và lấp lánh hơn.
Viên kim cương càng sáng và lấp lánh thì nó càng có được thứ hạng cao trong News Feeds của người dùng. Thuật toán Edge Rank của Facebook chịu trách nhiệm tìm ra những viên kim cương nổi bật này hehe. Vậy mỗi tương tác (like, comment, share) có tác dụng như thế nào đối với mỗi viên kim cương này ? Chúng ta hãy cùng phân tích từng yếu tố của công thức nhé.
Có 3 yếu tố cơ bản và quan trọng trong công thức này đó là:
- Affinity (Score): Điểm số lôi cuốn
- Weight: Trọng số nội dung và tương tác
- Time/Recency(Score): Thời gian/mức độ cập nhật
1. Affinity Score: Yếu tố đầu tiên phản ánh mối quan hệ khắng khít giữa bạn và đối tượng tương tác với nội dung của bạn. Nếu bạn chưa bao giờ like hay viếng thăm một fan page và cũng chẳng có người bạn nào like hay tương tác với nó thì chắc chắn bạn sẽ rất ít có khả năng hay thậm chí là chẳng bao giờ thấy được các updates của fan page này trên news feed của mình.
Ngược lại, nếu fan của bạn thường xuyên tương tác với các nội dung bạn post thì chắc chắn khả năng hiển thị của fan page sẽ tăng đáng kể trên news feed của fan và thậm chí là trên news feeds của bạn bè của fan (friends of fan). Chính vì vậy, một khi post bất cứ nội dung gì lên, bạn hãy nghiên cứu thật kĩ “độ ngon” của nó và dự đoán về thái độ của fan với nội dung này. Có được những like hay comment đầu tiên là yếu tố sống còn để bạn tiếp tục viral nội dung của mình.
2. Weights (trọng số nội dung và tương tác):
Yếu tố ảnh hưởng thứ 2 đó là loại hình nội dung của post (photo, video, link hay status) và hình thức tương tác, bao gồm (like, comment hoặc share). Comments luôn có trọng số cao hơn hẳn so với like. Điều này cũng dễ hiểu thui, bởi lẽ facebook luôn đánh giá cao những post có mức độ tham gia tương tác (engaged) của người dùng cao. Chính vì thế mà các cuộc thi ảnh hiện nay, thay vì đánh giá người chiến thắng qua số lượng like như xưa thì bây giờ các ban tổ chức đã chuyển sang hình thức đánh giá bằng số lượng comment.
Ngoài trọng số tương tác, facebook còn gán các trọng số ưu tiên cho từng loại nội dung (như đã nói ở trên) với mức độ ưu tiên giảm dần theo thứ tự như sau:
1. Photo
2. Video
3. Links
4. Status
Mỗi loại hình nội dung trên cấu thành một edge cho post.
3. Time/Recency – Thời gian/mức độ cập nhật
Ngoài việc nghiên cứu kĩ về nội dung post bạn còn cần phải biết tính toán về thời gian để post nội dung trong ngày và trong tuần. Bạn hãy hình dung như sau, khi người dùng vào facebook, sẽ được đưa về khu vực mặc định là News Feed ở tab “Top News” hoặc “ Most Recent News” (tùy vào mỗi người dùng thiết lập).
Tuy nhiên, theo nhiều nguồn thống kê đáng tin cậy về thói quen của người dùng facebook thì có khoảng 50% người dùng chọn tab mặc định cho News Feed là “ Most Recent News” (các post được hiển thị real time). Do đó nếu xác định đúng thời điểm post bài có nhiều người dùng vào facebook, bạn sẽ đón được “sóng” và khả năng “bắt” được like cũng như comment sẽ cao hơn rất nhiều. Đó chính là “cú hích” để bạn có thể viral nội dung của mình một cách nhẹ nhàng và êm ái nhất.
Các bạn có thể tham khảo biểu đồ thống kê về chất lượng hiển thị và tương tác của nội dung theo thời gian trong ngày và theo ngày trong tuần.
Mình quen gọi yếu tố này bằng một câu châm ngôn thuần Việt là:” Nhất cự li, nhì tốc độ”. Mình sẽ minh họa cho các bạn một tình huống tính toán như sau:
Ví dụ:
vào ngày thứ 4 của tuần, bạn nhận định rằng đỉnh điểm của lượng người vào facebook (buổi chiều) là khoảng 4h và hạ thấp vào khoảng 4h30. Như vậy bạn hãy bắt đầu post nội dung của mình trễ nhất là vào lúc 3h30. Tại thời điểm này nếu nội dung của bạn “cực ngon” và ngay lập tức bắt được rất nhiều like cũng như comment (thông qua tab “most recent” của News Feeds) thì đến 4h (lúc có nhiều người vào facebook nhất) bạn sẽ có nhiều khả năng tới đa hóa điểm Edge Rank của nội dung mình post rất. Tại sao lại như thế ?
30 phút là một khoảng thời gian ngắn và bạn sẽ có trọng số thời gian lớn. Trọng số thời gian sẽ cao nhất nếu thời điểm mà người dùng facebook truy cập news feed và thời điểm mà post được đăng là ngắn nhất. Chính vì vậy, tích tụ lượng tương tác cộng với việc tính toán thời điểm để “đón sóng” là một nghệ thuật mà bạn cần phải rất nhạy cảm và luyện tập qua một thời gian thì mới có “cảm giác” được.
Sau đây là một phần ví dụ tính toán nho nhỏ mô phỏng cách chọn lọc nội dung tại News Feed của Facebook thông qua thuật toán Edge Rank. Mời các bạn xem qua 2 slide sau:
Edge Score Calculation
Bạn có thể kiểm tra mức độ vỉall nội dung của mình bằng việc kiểm tra chỉ số Post Views tại Fan Page Insight. Có thể lượng fan của bạn chưa cao nhưng mức độ hiển thị nội dung của bạn tại News Feed của Fan và Non-Fan là rất lớn do hiệu ứng của thuật toán này. Những Non-Fan chắc chắn phải là bạn (friends) của những fan đã like page của bạn.
Quy cho cùng những người làm Social Media cũng cần thiết phải rất “tâm lý” và “nhạy cảm” để có thể chiếm được cảm tình và sự trung thành của fan cũng như biết tăng tốc đúng thời điểm để chớp lấy “cơ hội” viral cho thông điệp của mình.
Cách tính toán này không hoàn toàn chính xác 100% về mặt con số những cũng mô phỏng một phần nào cách mà Facebook chọn lọc nội dung hot và đưa đến cho người dùng. Đó cũng là cốt lõi của cơ chế viral tự nhiên mà facebook thiết lập. Hệ thống đánh giá và phân tích thái độ, hành vi của người dùng rất phức tạp, nhiều tham biến và thay đổi liên tục.
Nếu giờ mình nói nữa, chắc chắn các bạn sẽ chê là mình nhiều chiện hehe, thui thì mọi người cùng chia sẻ và thảo luận những vận dụng cho chiến lược viral của mình từ công thức trên bằng cách comment dưới đây nhé. Nếu Thắng có nói gì sai mong mọi người sửa chữa và góp ý dùm nha ^_^
Chúc cả nhà dùng Facebook vui khỏe nè hehe.
Mr Thắng@mrthang.net
Number of View :36
Các bài viết liên quan
Xem đầy đủ bài viết tại http://mrthang.net/2011/06/28/thuat-toan-edge-ranh-phan-3-mo-xe-cong-thuc/
), nhiều thì 03 bài/ngày. Thường thì ít khi viết trên cả 3 blog nhưng cũng có những ngày do hứng thú hoặc do có sự kiện phải update nên viết trên cả 3 blog và tiêu tốn cũng không ít thời gian.
