Cập nhật lúc 16:05 – Thứ năm, 03/09/2009Là một người đã cộng tác nhiều năm với ngành CNTT và viễn thông trong các hội thảo mang tính chuyên môn khá sâu sắc, xin ông cho biết ông đã làm gì để đạt được chất lượng chuyên môn đáng tín nhiệm đó?
Trước hết, tôi xin có lời cảm ơn về sự tín nhiệm của ngành CNTT và viễn thông với mình trong suốt nhiều năm qua. Công việc của tôi cho những sự kiện đó là dịch trực tiếp tại cabine[1] Anh – Việt và Việt – Anh. Tất nhiên là các diễn giả cũng có tài liệu chuẩn bị trước nhưng một khối lượng công việc không nhỏ là phải dịch từ những ý kiến phát biểu và đối đáp trực tiếp. Bản thân tôi là người ngoại đạo vì không được đào tạo về CNTT qua trường lớp. Tuy nhiên, để phục vụ khách hàng theo đúng nghĩa “thượng đế” thì bản thân tôi cũng phải giành thời gian để học hỏi các kiến thức chuyên môn không chỉ của riêng ngành CNTT và viễn thông. Tôi xin lấy hình ảnh của ngành xây dựng và y tế để minh hoạ là để làm việc được với kỹ sư thì phải là thợ giỏi thì mới cùng nhau thống nhất được công việc theo chỉ đạo chung. Và để làm việc được với bác sĩ chỉ đạo kíp mổ thì người trợ tá cũng phải là y sĩ giỏi. Công việc của tôi trong hoạt động dịch thuật cũng tương tự như vậy. Càng làm việc nhiều với các đối tác, chúng tôi càng học hỏi, tích luỹ được thêm nhiều kiến thức chuyên môn và hiệu quả công việc cũng vì thế mà lại được tín nhiệm hơn.
Ông có suy nghĩ gì về việc ứng dụng CNTT trong hoạt động chuyên môn của mình?
Công việc của tôi và các đồng nghiệp trong hoạt động này thực sự là một quá trình tích luỹ kiến thức chuyên môn và ngoại ngữ trong nhiều năm. Chắc chắn, nếu chỉ tư duy bằng bộ não thì sẽ có rất nhiều kiến thức không thể nạp xuể và CNTT sẽ là phương tiện hết sức hữu ích. Nếu như các chuyên gia CNTT hiểu được nhu cầu đó thì chắc chắn sẽ có những những phần mềm hết sức hữu ích cho các công việc cần đến dịch thuật. Tuy nhiên, theo tôi thì máy móc sẽ không thể thay thế được con người mà chỉ có thể hỗ trợ để con người có thể làm việc tốt hơn vì đã là máy móc cũng sẽ hoạt động với cơ chế rất “máy móc”. Trong khi đó, cùng một nội dung được nói ra nhưng với những ngữ điệu khác nhau thì sẽ có những ý nghĩa khác nhau. Vì vậy, sẽ là không đúng nếu nói rằng có thể xây dựng được những phần mềm dịch tự động mà chính xác thì đó chỉ là phần mềm hỗ trợ dịch thuật.
Vậy theo ông, để xây dựng được những công cụ dịch thuật hữu ích thì chúng ta cần phải làm gì?
Theo tôi, mọi việc phải bắt đầu từ những công việc cơ bản nhất mà trước tiên là phải có từ điển điện tử, phân tích ngữ pháp, kiểm lỗi chính tả… và đưa ra được nhiều phương án lựa chọn cho người sử dụng vì với mọi ngôn ngữ thì một từ luôn có thể có nhiều nghĩa khác nhau. Mọi ngôn ngữ đều có những thành ngữ riêng và nó sẽ tương ứng với một thành ngữ nào đó của một ngôn ngữ khác… Hệt như với phần mềm kế toán thì người xây dựng ra nó phải giỏi về kế toán thì để làm ra phần mềm về dịch thuật, tác giả của nó cũng phải giỏi ngoại ngữ và điều quan trọng không kém là cũng phải giỏi cả tiếng mẹ đẻ của mình. Thêm nữa là phải có cơ chế để cộng đồng người sử dụng cùng tham gia cập nhật tri thức, dữ liệu cho nó và trong điều kiện mà Internet băng thông rộng đã phổ biến như hiện nay thì đó chính là điều kiện hết sức thuận lợi. Tuy nhiên, chúng ta cũng không thể tham vọng quá nhiều và có thể khẳng định rằng với văn học, điện ảnh thì phần mềm hỗ trợ dịch sẽ chỉ là một công cụ và điều quyết định vẫn phải là ở người sử dụng nó vì đây là quá trình sáng tạo lại sang ngôn ngữ mẹ đẻ của họ. Vì vậy, nếu có xây dựng các công cụ hỗ trợ dịch thuật thì trước hết cần phải khoanh vùng trong các phạm vi hẹp. Tôi rất mừng vì bên cạnh việc Google cung cấp công cụ dịch thuật trực tuyến sang tiếng Việt thì cũng đã có những doanh nghiệp trong nước đầu tư vào lĩnh vực này với những sản phẩm rất hữu ích.
Vậy ông có mong muốn gì cho định hướng này tại Việt Nam?
Tôi muốn nhắc lại một kỷ niệm khi còn làm việc ở Văn phòng Chính phủ nhân chuyến thăm Thái Lan của Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh năm 1991. Trước thực tế các công chức của họ rất thành thạo tiếng Anh trong giao tiếp, ông có đặt ra câu hỏi thì đã nhận được câu trả lời là đất nước Thái Lan đã mất 20 năm để chuẩn bị. Từ đó đến nay đã 18 năm trôi qua và việc sử dụng ngoại ngữ trong giao tiếp, công việc của đội ngũ cán bộ, công chức Việt Nam vẫn cứ là vấn đề tồn tại. Không ít người tốt nghiệp đại học về ngoại ngữ mà trong công việc vẫn tồn tại những lỗi khó chấp nhận mà bản chất vấn đề có lẽ là vì họ dốt… tiếng Việt .
Việt Nam đã chính thức gia nhập WTO được gần 3 năm và trong quá trình hội nhập đó thì mọi sự giao tiếp, trao đổi với quốc tế đều rất cần tiết kiệm thời gian và công sức. Chính vì thế mà việc xây dựng, phát triển các công cụ hỗ trợ dịch thuật là điều hết sức cần thiết và chắc chắn đó không thể là công việc nội bộ của các chuyên gia CNTT. Vì vậy, sự bắt tay chủ động của các chuyên gia CNTT với các nhà ngôn ngữ học và những người như chúng tôi là hết sức cần thiết vì lợi ích của tất cả các bên. Tuy nhiên, điều đó là chưa đủ mà cần phải có sự vào cuộc của các hiệp hội về CNTT, ngôn ngữ học, dịch thuật và mọi tổ chức xã hội nghề nghiệp, hiệp hội ngành nghề vì không ai là không có nhu cầu quan hệ với quốc tế. Về phía Nhà nước, định hướng này phải được đặt vào chiến lược quốc gia không chỉ riêng với CNTT. Trước mắt, các bộ Thông tin & Truyền thông, Giáo dục & Đào tạo và Ngoại giao cần sớm ngồi lại với nhau để cùng bàn thảo và thống nhất chương trình hành động chung.
Xin cảm ơn ông
Tân Khoa thực hiện
Posted in PR Books & Traning
Xem đầy đủ bài viết tại http://vietiep.wordpress.com/2009/09/03/cong-ngh%e1%bb%87-d%e1%bb%8bch-thu%e1%ba%adt-ph%e1%ba%a3i-b%e1%ba%aft-d%e1%ba%a7u-t%e1%bb%ab-nh%e1%bb%afng-cong-vi%e1%bb%87c-c%e1%bb%a5-th%e1%bb%83-nh%e1%ba%a5t/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét